HASAN BASRİ ÇANTAY MEALİ VE ÖZELLİKLERİ.
HASAN BASRİ ÇANTAY MEALİ VE ÖZELLİKLERİ.
Hasan Basri Çantay, Türk İslam edebiyatında önemli bir yere sahip olan bir yazar ve müfessirdir. Onun meali, Kur’ân-ı Hâkim ve Meâl-i Kerîm, Türkiye’deki ilk modern meal çalışmaları arasında yer alır. Bu mealin özelliklerini ve önemini şu şekilde özetleyebiliriz:
Hasan Basri Çantay’ın Meali ve Özellikleri
1. Tarihî Bağlam:
Hasan Basri Çantay’ın Kur’ân-ı Hâkim ve Meâl-i Kerîm adlı çalışması, 1940-1943 yılları arasında hazırlanmış ve Türkiye’de halkın Kur’an’ı anlaması amacıyla yapılan ilk kapsamlı meallerden biridir.
2. Dili ve Üslubu:
Çantay, meali Osmanlıca kelimelerle süslenmiş sade bir Türkçe ile kaleme almıştır. Bu, hem o dönemin diline uyum sağlamak hem de Kur’an’ın edebî üslubunu yansıtmak amacıyla yapılmıştır.
Kur’an’ın ayetlerini açıklarken, bire bir tercüme yerine anlamı doğru bir şekilde aktarmaya özen göstermiştir.
3. İlmî Yaklaşım:
Meal, dönemin tefsir çalışmalarından faydalanılarak hazırlanmıştır. Hasan Basri Çantay, İslam’ın temel kaynaklarına hâkim bir şekilde çalışmasını gerçekleştirmiştir.
Mealini yazarken klasik tefsir eserlerinden, özellikle Taberî, Beydâvî, Zemahşerî gibi âlimlerin eserlerinden istifade etmiştir. Aynı zamanda modern dönemde yazılmış bazı çalışmalardan da etkilenmiştir.
4. Dipnotlar ve Açıklamalar:
Çantay, mealine birçok dipnot ve açıklama eklemiştir. Bu dipnotlar, ayetlerin anlamını daha iyi kavramak ve tarihsel bağlamını açıklamak için kullanılmıştır. Bazı ayetlerde Arapça kelimelerin farklı anlamlarına da değinmiştir.
5. Felsefi ve Edebî Derinlik:
Çalışmada, Kur’an’ın sadece bir dini metin olarak değil, aynı zamanda bir edebî ve ahlaki eser olarak anlaşılması hedeflenmiştir. Hasan Basri Çantay, Kur’an’ın derin anlamlarını vurgulamaya çalışmıştır.
6. İlklerden Biri Olması:
Çantay’ın mealinin bir diğer önemli özelliği, Cumhuriyet döneminde hazırlanan ilk kapsamlı meal çalışması olmasıdır. Bu özelliğiyle daha sonra yazılan mealler üzerinde de etkili olmuştur.
Özellikle halk arasında Kur’an’ı anlamaya yönelik çalışmaların yaygınlaşmasına öncülük etmiştir.
Hasan Basri Çantay’ın Mealinin Önemi
Hasan Basri Çantay’ın meali, Türkiye’de Kur’an’ın anlaşılabilir bir Türkçe ile halkın önüne sunulması açısından devrim niteliğinde bir çalışmadır. Bu meal, Kur’an’ı yalnızca ezberleyen değil, aynı zamanda anlayarak yaşayan bir toplum oluşturma çabasının ürünüdür.
Eser, günümüzde hâlâ birçok araştırmacı, ilahiyatçı ve Kur’an okuyucusu tarafından temel başvuru kaynaklarından biri olarak kabul edilmektedir. Özgün dili ve yöntemleriyle de dikkat çekmeye devam etmektedir.
SESLİ ÇANTAY MEALİ : https://www.youtube.com/playlist?list=PLC4WlB02NHVU1guCMJYzeMrZKc2fxpcjj
